Wsparcie polskich przedsiębiorstw na rynkach zagranicznych

24.09.2014

W ramach IV Europejskiego Kongresu Małych i Średnich Przedsiębiorstw odbyła się Konferencja „Wsparcie polskich przedsiębiorstw na rynkach zagranicznych”, zorganizowana przez Śląskie Centrum Obsługi Inwestorów i Eksporterów w Katowicach.

W imieniu organizatora uczestników powitał Pan Andrzej Szteliga, Pełnomocnik Marszałka ds. COIE.

Konferencja składała się z dwóch części.

Na początku pierwszej części Signe Ratso, Dyrektor ds. Strategii Handlowej, Analizy i Dostępności Rynku z Dyrekcji Generalnej ds. Handlu Komisji Europejskiej wskazała projekty, z których mogą skorzystać przedsiębiorcy, chcący zaistnieć na rynkach zagranicznych. Następnie poruszono kwestie słabości samorządu gospodarczego w Polsce, gdzie panuje liberalny system przynależności do organizacji zrzeszających firmy. Dla porównania podano przykład Niemiec, gdzie każda średnia i duża firma musi przynależeć do izby gospodarczej, a przez to ma ułatwiony dostęp do informacji i pomocy oferowanej przedsiebiorcom.

Andrzej Szteliga, Pełnomocnik Marszałka Województwa Śląskiego ds.COIE w swoim wystąpieniu poruszył kwestię rozwoju działalności eksportowej śląskich firm jako jednego z czynników zwiększających innowacyjność i konkurencyjność małych i średnich przedsiębiorstw. Jako przykład wsparcia na poziomie regionalnym została przedstawiona działalność Śląskiego Centrum Obsługi Inwestorów i Eksporterów, którego podstawowym celem jest wspieranie przedsiębiorców w rozwoju działalności eksportowej poprzez świadczenie bezpłatnych usług informacyjnych, a także bezpośrednia obsługa potencjalnych inwestorów zagranicznych. W wystąpieniu została przybliżona również działalność Biura Regionalnego Województwa Śląskiego w Brukseli, które reprezentując interesy Województwa wobec instytucji unijnych aktywnie pośredniczy w poszukiwaniu partnerów do międzynarodowych projektów.

Jak podkreślił Dariusz Karwowski, Chief Project Manager z Polskiej Agencji Informacji i Inwestycji Zagranicznych: – firmy, które poważnie myślą o ekspansji nie mogą sobie pozwolić na brak planowania eksportu na kraje pozaunijne. Wszystkie te obszary są rynkami niezwykle obiecującymi, ale trudnymi i kosztownymi przy nawiązywaniu współpracy.

Michał Polański, Dyrektor Departamentu Promocji Gospodarczej Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości dodał, że istnieje mylne przekonanie, że powinna być tylko jedna agencja, która zajmuje się wspieraniem przedsiębiorców w eksporcie na rynki zagraniczne. W żadnym kraju Unii Europejskiej nie funkcjonuje taki model. W Polsce instytucje wpierające przedsiębiorców w eksporcie, kontaktują się nawzajem i informują o wzajemnych działaniach, dzięki temu mogą wykorzystać efekt synergii.

Jak wynika z badań PARP-u, polskim firmom brakuje podstawowego przygotowania, aby uruchomić eksport na rynki zagraniczne. Dlatego też PARP prowadzi szereg przedsięwzięć szkolących firmy z tej tematyki. Oprócz seminariów stacjonarnych, PARP prowadzi projekty szkoleń internetowych zamieszczanych w serwisie YouTube – np. "Szkoła dla eksportera", dzięki którym przedsiębiorcy mogą dowiedzieć się m.in. o metodach i rodzajach płatności w handlu międzynarodowym.

Druga część Konferencji rozpoczęła się od uroczystego podpisania Umowy o współpracy pomiędzy Ukraińską Izbą Gospodarczą obwodu Chmielnickiego a Regionalną Izbą Gospodarczą w Katowicach. Porozumienie podpisali Nataliya Bielyakova - Prezes Ukraińskiej Izby Gospodarczej obwodu Chmielnickiego oraz Tadeusz Donocik - prezes RIG w Katowicach.

Następnie Tadeusz Namedyński, Przewodniczący Komitetu Współpracy Wschodniej, członek Prezydium Krajowej Izby Gospodarczej opowiedział o obecnej sytuacji w Ukrainie, podkreślając, że na razie ta przestrzeń nie jest bezpiecznym miejscem do prowadzenia biznesu. Dodał jednak, że obecny czas można wykorzystać na przygotowanie się do współpracy w okresie „powojennym”. Następnie omówił, na czym polega Program Agrogorod Ługańsk jako przykład grupowego zdobywania tamtego rynku oraz zapraszał polskie małe i średnie przedsiębiorstwa do łączenia sił w tym Programie nie tylko na rynku ukraińskim.

Takie grupowe podejście zmusza do dialogu przy podejmowaniu decyzji, ale przede wszystkim obniża ryzyko biznesowe i koszty obsługi oraz podwyższa potencjał rynkowy. Z inicjatywy KIG Program Agrogorod jest także przygotowywany do wdrażania w Gruzji i Kazachstanie. Jednak rządowe programy wsparcia nadal nie wspierają systemowych, grupowych programów i to jest zdecydowaną ich słabością. MŚP ponoszą zbyt duże ryzyko i wysiłek w samodzielnym zdobywaniu rynków wschodnich – często działając indywidualnie nie odnoszą sukcesu.

O sytuacji na rynku w Republice Chorwacji mówiła Slađana Miočić, Zastępca Dyrektora Zarządzającego Agencji ds. Inwestycji i Konkurencyjności Republiki Chorwacji.

Chorwacja przystąpiła do UE borykając się jeszcze z konsekwencjami wojny lat 90-tych. Nastawiona głównie na turystykę gospodarka tego kraju sprawia, że jeszcze dużym wyzwaniem są wymagania rynkowe. Wzrost gospodarczy od kilku lat oscyluje w granicach recesji, jednakże Rząd Republiki Chorwacji podejmuje szereg działań na rzecz poprawy sytuacji ekonomicznej kraju, polepszenia warunków biznesowych oraz znoszenia barier instytucjonalnych dla nowych inwestorów. Chorwacja stając się państwem Unii ma szanse nadrobić także zaległości rozwojowe i stara się z tej szansy skorzystać. Oprócz turystyki gospodarka Chorwacji bazuje przede wszystkim na sektorze usług wliczając w to pośrednictwo finansowe, handel hurtowy i detaliczny, usługi transportowe i magazynowe. W mniejszym stopniu rozwinięte jest tu górnictwo oraz przemysł przetwórczy. Mimo trudności ten południowoeuropejski kraj stawia na wymianę handlową - głównie z państwami Unii i wolumen tej wymiany z roku na rok rośnie. Polska należy do grupy ważniejszych partnerów handlowych Chorwacji. Wartość eksportu towarów z Polski jest większa niż np. z Hiszpanii, czy Wielkiej Brytanii. Chorwaci podkreślają bliskie związki z Polską, które bardzo pomagają w kontaktach gospodarczych - słowiańskie pochodzenie, duże związki historyczne, podobny język, temperament, a także wiarę (katolicką). Zdaniem pani Slađany Miočić przyszła współpraca mogłaby oprzeć się na wymianie handlowej w sektorze rolniczym, maszynowym, oraz szeroko rozumianego przetwórstwa. Dużą rolę mogłyby w tym odegrać polskie firmy MŚP specjalizujące się w tych dziedzinach. Agencja co kwartał przygotowuje także katalog dostępnych inwestycji na terytorium Republiki Chorwacji, który może stanowić dobrą podstawę do zacieśnienia współpracy gospodarczej pomiędzy Polską i Chorwacją.

Ostatnim prelegentem Konferencji była Leena Pishe Thomas, Dyrektor Regionalny z European Business and Technology Centre w Bangalore w Indiach. Jak powiedziała: - Do lat 90. gospodarka Indii była gospodarką quasi-socjalistyczną, z dużym udziałem sektora państwowego i ścisłą kontrolą państwa nad sektorem prywatnym i handlem zagranicznym”. W późniejszym okresie w Indiach wprowadzone zostały liberalne reformy gospodarcze. Zmniejszona została kontrola państwa nad gospodarką, przeprowadzono również prywatyzację szeregu przedsiębiorstw państwowych. W rezultacie obecnie gospodarka tego państwa rozwija się w tempie około 8% rocznie. To otworzyło nowe możliwości kontaktów biznesowych z innymi państwami. Powoli zmienia się też obiegowa opinia na temat Indii jako kraju zacofanego, tkwiącego nadal w epoce feudalnej. Państwo ma nadal wiele do nadrobienia – szczególnie walkę z ubóstwem i niwelację głębokiego rozwarstwienia społecznego. Nie mniej Indie dziś to po USA, Chinach i Japonii 4-ta gospodarka świata. Indie otworzyły się na świat. Chcą w nim zaistnieć badaniami naukowymi i własnymi, innowacyjnymi technologiami. Już dziś stały się potentatem w dziedzinie IT i oprogramowania. Kontakty gospodarcze z Polską na razie bazują głównie na przemyśle ciężkim – górnictwie i metalurgii. Nie mniej coraz ciekawie rozwijają się kontakty w branży maszynowej, w tym urządzeń precyzyjnych. Dużą szansą byłoby też rozszerzenie współpracy na niwie rolniczej i przetwórstwa rolniczego. Indie liczą także na wzrost roli turystyki w kontaktach obu krajów.