Prawo nie takie straszne!

24.09.2014

Dyskusję nt roli doradztwa prawnego w rozwoju przedsiębiorczości rozpoczęto od odczytania listu Krzysztofa Kwiatkowskiego, Prezesa Najwyższej Izby Kontroli, który nie mógł osobiście przekazać swoich rozważań. Odczytane dane wskazywały, że już w 2008 roku Najwyższa Izba Kontroli prezentowała wyniki badań z przeprowadzonych  kontroli administracji rządowej. W ostatnich 5 latach ponad 5-cio krotnie zmieniono ordynację podatkową. Zmieniające się przepisy mają znaczący wpływ na praktyczne funkcjonowanie sektora MŚP. Tak duża zmienność  i niejasność przepisów utrudnia prowadzenie własnej działalności. Mimo to, Polska jest uznawana za jedno z bardziej przedsiębiorczych państw UE. Popyt nie jest równoważny z podażą, a dane statystyczne wskazują, że aż 87% dużych firm nie korzysta z pomocy prawnej, a połowa z nich nie powierza prawnikom umów kadrowych. Skala tego zjawiska może być znacznie bardziej dotkliwa w zakresie małych przedsiębiorstw. Braki te są najczęściej argumentowane są brakiem finansów czy chęcią zaoszczędzenia.

Podczas panelu zauważono również, że w XX wieku zmienił się znacząco wizerunek doradcy prawnego, a jego rola zmieniła się. Alternatywne metody rozwiązywania sporów, ale także szeroko rozumiane doradztwo przedsiębiorcze zastąpiło tradycyjne doradztwo prawne. Prawnicy dbają dziś aby w zawieranych umowach znalazła się klauzula arbitrażowa czyli zapis o rostrzyganiu sporów przez sąd polubowny.

Złożoność regulacji prawnych jest dominującym czynnikiem podczas podejmowania decyzji o zatrudnieniu doradcy prawnego. Nowoczesna obsługa prawna wykracza dziś daleko poza tradycyjną znajomość prawa. Dziś kompetencje prawnicze znacznie wykraczają poza utarte schematy. Niezwykle cenne okazują się być takie zdolności jak: umiejętność negocjacji, autoprezentacji czy budowania reputacji i relacji przedsiębiorczych.

Odwołując się do tych wniosków adw. Ziemisław Gintowt, Członek Naczelnej Rady Adwokackiej zwrócił uwagę, że bardzo wielu przedsiębiorców wychodzi z założenia, iż doradztwo prawne jest niepotrzebne i drogie.  Myślenie to zostało porównane do niekorzystania z fachowej pomocy medycznej: wielu ludzi w drodze ku oszczędności nadmiernie redukuje koszty, co skutkuje znaczącym pogorszeniem stanu zdrowia. Doradca prawny to osoba, która w opozycji do partnera biznesowego, zaprezentuje odpowiednią drogę do osiągania założonych celów. W trakcie panelu pojawiły się niezwykle ciekawe wnioski, iż wiele działalności przedsiębiorczych jest opartych na emocjach, a naturą interesów jest powstawanie sporów. Prawdopodobieństwo ich wystąpienia zminimalizuje dobra umowa skonsultowana z odpowiednio dobranym prawnikiem. „Internet nie rozwiąże wszystkich problemów” - tak w nieco przewrotny sposób Ziemisław Gintowt podsumował podejście przedsiębiorców do porad prawnych.

Adw. Andrzej Grabiński,  Wiceprzewodniczący Trybunału Stanu, Dziekan Okręgowej Rady Adwokackiej we Wrocławiu poruszył ważne dla przedsiębiorców aspekty, wskazując na procedury, których należy przestrzegać w celu zapobiegania sporów sądowych. - Mądry szuka wyboru, a głupi sprawiedliwości - takim stwierdzeniem adwokat nawiązał do swojego poprzednika. Konflikt, zdaniem specjalisty, nie jest cechą naturalną zawierania umowy, a leży tam gdzie dwie strony kształtują stosunki handlowe dbając wyłącznie o swoje interesy.  Pomoc adwokata jest podejściem fachowym umożliwiającym zmianę percepcji określonych stanowisk i rozmów negocjacyjnych.  Niezwykle istotne było również poruszenie kwestii zabezpieczenia działalności gospodarczej w przypadku śmierci wspólnika. Omawiane problemy dotyczyły w większości spółek cywilnych, a nakreślone przypadki wskazują, jak dużą rolę odgrywa zwrócenie się do doradcy prawnego.

Ryszard Czerniawski, Zastępca Rzecznika Praw Obywatelskich ukazał charakter swojej pracy, wskazując na to jak ważne jest zagwarantowanie obywatelom pomocy prawnej. Po raz kolejny poruszono problem zmienności przepisów, który w znaczącym stopniu utrudnia prowadzenie działalności gospodarczej. Usługi doświadczonej pomocy rachunkowej wydają się być nie tylko pomocne, ale wręcz konieczne. Dla małych przedsiębiorstw porady prawne wciąż pozostają poza zasięgiem. Według Rzecznika, podstawowe porady mające na celu utrzymanie działalności na rynku powinny być finansowane przez budżet prawa. Nie jest to zdaniem Rzecznika wyłącznie utopia, gdyż nawiązując do ustawy o państwowej kompensacie dla ofiar niektórych przestępstw (z której rocznie korzysta wyłącznie kilkaset osób) wykorzystać można część pieniędzy, które pomogą „leczyć” zaniedbane przedsiębiorstwa.

Adw. Paweł Gieras,  Dziekan Okręgowej Rady Adwokackiej w Krakowie, nakreślił problem sądownictwa gospodarczego, wskazując, że Państwo nie ma w pełni kontroli nad tym co dzieje się w sądownictwie gospodarczym. Faktem jest, iż przerwy między rozprawami trwają od 7 do 9 miesięcy, nie zwracając uwagi na przedsiębiorców, których niejednokrotnie nie stać na tak rozbudowane procedury. Kodeks zdaniem adwokata zastawia pułapki na pełnomocników, a tym samym pułapki na strony konfliktu powodując nieodwracalne skutki prawne. Zmiany w kodeksie powinny uwzględniać powyższe wskazówki i ułatwiać przedsiębiorcom rozwiązaywanie sporów.